Rozwijamy percepcję słuchową u dzieci
Rozwijamy percepcję słuchową u dzieci
Percepcja słuchowa to zdolność do odbioru dźwięków, ich rozpoznanie, różnicowanie a także interpretowanie przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Poziom rozwoju percepcji słuchowej decyduje o postępach w rozwoju mowy oraz możliwościach opanowania umiejętności czytania i pisania.
Rozwijanie percepcji słuchowej pozwoli dzieciom skuteczniej pokonywać trudności w:
- rozumieniu bardziej skomplikowanych poleceń słownych,
- zapamiętywaniu,powtarzaniu trudnych wyrazów i zdań,
- dokonywaniu syntezy i analizy wyrazów,
- czytaniu ( scalaniu dźwięków w złożone struktury),
- formułowaniu złożonych wypowiedzi,
- wyodrębnianiu dźwięków ze struktur złożonych ( głosek, sylab ze słów, słów za zdań),
- różnicowaniu dźwięków mowy, nieprawidłowym ich wybrzmiewaniu podczas mówienia i czytania,
- koncentracji uwagi na bodźcach słuchowych w zapamiętywaniu i rozumieniu mowy.
Percepcję słuchową u dzieci możemy rozwijać poprzez następujące zabawy:
1. Różnicowanie dźwięków:
a) dziecko zamyka oczy, odwraca się a Rodzic uderza w jakiś przedmiot ( np;blat stołu, szklankę, garnek, klucze), dziecko zgaduje, co jest źródłem dźwięku,
- w drugiej opcji – chowamy przedmiot do pudełka, dziecko zgaduje, który z przedmiotów jest w pudełku,
b) jeżeli w domu znajduje się więcej osób, możemy zaproponować wspólną zabawę,w której ktoś woła wyraz a dziecko ma zgadnąć, kto wołał,
c) „krok za krokiem”- dziecku zawiązujemy oczy i ma podążać za dźwiękiem wydawanym przez instrument w rękach rodzica np: uderzającego sztućcami, butelką wypełnioną grochem, kaszą itp.
d) ” ukryte dźwięki”- wykorzystujemy w tej zabawie telefon bądź głośnik bluetooth- ukrywamy urządzenie, puszczamy piosenkę z dziecięcego repertuaru i prosimy o odnalezienie urządzenia,
2. Odtwarzanie rytmu i innych struktur czasowych:
a) wystukujemy prosty rytm a dziecko ma go wyklaskać lub wytupać,
b) klaszczemy bądź tupiemy a dziecko przesuwa się tyle kroków, ile klaśnięć,
c) rozpoznajemy i różnicujemy głosy wysokie- niskie,
3. Rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków:
a) dziecko nazywa przedstawiany obrazek i naśladuje dżwięk, jaki ten przedmiot wydaje,
b) to rodzic naśladuje dźwięk ( tykanie zegara, jazda samochodu, śpiew ptaków) a dziecko wybiera właściwy obrazek spośród kilku znajdujących się na stole,
4. Ćwiczenia słuchu fonematycznego:
a) wyszukujemy określone sylaby w szeregu- wypowiadamy różne sylaby a dziecko sygnalizuje np. klaśnięciem, gdy usłyszy daną sylabę,
b) segregujemy obrazki wg. pierwszej lub ostatniej głoski ich nazwy ( możemy wykorzystać ilustracje z gazet lub książek)
c) reagujemy wyznaczonym gestem na wyraz rozpoczynający się określoną głoską,
d) przygotowujemy zestaw ilustracji ( zwierzęta, owoce itp,) oraz karteczki z literami odpowiadającymi pierwszej głosce ich nazwy i ćwiczymy, według podanych wariantów:
-prosimy dziecko, aby znalazło obrazki, których nazwa zaczyna się literą np.”o”i równocześnie pokazujemy karteczkę z tą literą,
- mówimy nazwę głoski, ale nie pokazujemy litery,
- pokazujemy napisaną literę, ale nie nie wymieniamy jej nazwy,
5.Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej:
a) dzielimy zdania na wyrazy ( rozpoczynamy od krótkich zdań, do coraz bardziej złożonych), przeliczamy ilość wyrazów w zdaniu,
b) budujemy zdania z podanym wyrazem,
c) układamy zdania o przedmiocie, zabawce, które pokazujemy dziecku,
d) dzielimy wyraz na sylaby, łączymy wyrazy wypowiadanych sylabami, przeliczamy ilość sylab w wyrazie, porównujemy długości wyrazów, wyszukujemy obrazki z podaną liczbą sylab,
e) dzielimy wyrazy na głoski ( rozpoczynamy od krótkich słów typu- nos, sos, las, kok itp.),
f) rozpoznajemy wyrazy z podanych głosek – głoskujemy słowo o-k-o a zadaniem dziecka jest podanie całego wyrazu, i wskazywanie na obrazku,
g) przygotowujemy pary obrazków, których nazwy różnią się tylko jedną głoską np; półka- bułka, buty-budy, kos- koc, nos- noc,
h) podajemy wyraz i prosimy zamienić np.ostatnią bądź pierwszą głoskę na inną i wypowiedzenie powstałego po zamianie słowa,
i) polecamy dziecku wybrać obrazek, który rozpoczyna się na daną głoskę,
6. Inne ćwiczenia:
a)wyszukiwanie wyrazów rymujących się,
b) nauka prostych rymowanek, wierszyków,
c) zapamiętywanie ciągu słów np.listy zakupów, nazw zwierząt, owoców itp.
d) opowiadanie historyjek obrazkowych,
e) gry towarzyskie: ” Sylaby w dominie”, ” Skojarzenia”, „Opowiem Ci mamo”, „Memo dźwiękowe”, ” Głoski do zabawy”,
Pamietajmy, iż systematyczne prowadzenie ćwiczeń rozwijających percepcję słuchową ma ogromny wpływ na prawidłowy przebieg procesu uczenia umiejętności czytania i pisania.
Literatura:
1.Graban J., Sprawka R.” Trening słuchu” Gdańsk 2007
2.Maurer A. ” Dźwięki mowy” Kraków 2003
3.Skorek E.M. ” Terapia pedagogiczna” t.1 i 2